Wat ziet een ander? Outsider-onderzoeker aan het woord

Sanneke - outsider onderzoeker30 november 2021

#8 Het kleine waarderen: medemenselijkheid en solidariteit

Mijn begin
Wanneer ik start met Project Wave ben ik net moeder geworden en gedurende het project krijg ik nog een 2de kindje. De hoofdpersoon aan wie ik verbonden ben, heeft geen familie meer die voor haar zorgt. Ze krijgt zelden bezoek. Dat raakt me diep.

Wie is ze?
Mijn hoofdpersoon is blind en heeft zoveel labels opgeplakt gekregen dat ik besluit me daar niet mee bezig te houden. Ik wil de mens zien. Ze houdt van lekker eten en muziek, dat is wat ik leer. Ook slaat ze zichzelf regelmatig, vaak gepaard met een ritmisch aaien of slaan van haar lijf terwijl ze lichaamsdelen benoemt: billen, benen, voeten…. Ze kan hard schreeuwen; wat ook een vorm van expressie zou kunnen zijn. Haar wereld is klein. Ze bevindt zich voornamelijk in haar twee kamers of begeleiders gaan met haar wandelen met haar in de rolstoel. Mijn hoofdpersoon kan lopen. 

Er is zoveel te leren over haar. Ik heb eindeloos veel vragen die ik in korte momenten tussendoor aan begeleiders stel. Op een vriendelijke manier bevraag ik wat ik zie, om zo samen te reflecteren. Bijvoorbeeld: Waarom wordt ze vaak in een rolstoel verplaatst?

Een parallel
Ik zie dat vrijwel iedereen de beste intenties heeft in de zorg voor mijn hoofdpersoon en voor het team. Maar wat gebeurt er wanneer deze intenties niet gedeeld worden of niet overeenkomen?
Er is veel onrust om haar heen. Het team is groot, dat maakt goede communicatie en het maken en nakomen van afspraken lastig. Er is continu onderbezetting en veel verloop. Daarnaast vraag ik me af: Is er wel een teamvisie en is er een basis van gedeelde waarden? Wat is de basis om samen te werken? 

Ik zie parallelle processen. Mijn hoofdpersoon heeft hetzelfde nodig als haar begeleiders: duidelijkheid, verbinding en plezier. Gehoord en gezien worden.

Zorgen voor elkaar?
Waar ik vooraf dacht echt iets te kunnen maken en ontwikkelen samen met mijn hoofdpersoon en haar begeleiders, ontdek ik dat er geen voedingsbodem is. Mensen willen wel, maar ze kunnen niet. Want hoe kun je aan iets bouwen, iets opbouwen, wanneer er zoveel verloop is en zo weinig energie? Ik ondervind hoe dat is voor dit team, want ook ik kom niet verder. Ik zie hoe complex het is. Het frustreert me, temeer omdat ik mogelijkheden zie. Zoals bij het verloop dat als een feit wordt geaccepteerd, als iets waar weinig invloed op is. Ik denk: Wat als we hier anders naar kijken? Er is verloop en tekort aan geschikt personeel: Kunnen we kijken hoe we beter voor elkaar kunnen zorgen? Zodat mensen zich thuis en verbonden voelen? 

Ik verbaas me: Hoe kan het dat juist in de zorg, de zorg voor elkaar lijkt te ontbreken?

Het kleine waarderen: verhalenbundel als begin
Ik besluit iets kleins te starten vanuit de ervaring samen met mijn hoofdpersoon. Ik vraag mensen rondom haar of ze een verhaal willen delen over of voor mijn hoofdpersoon. Hier maken mensen graag tijd voor. Ik hoor verhalen over ontroerende en kwetsbare momenten met mijn hoofdpersoon. Ieder verhaal leer ik weer iets nieuws over haar, over de band die mensen met haar hebben, de ingewikkeldheid van dagelijkse handelingen binnen de protocollen of de organisatie en hun passie voor het vak (voor de mens!). 
In deze verhalen hoor ik waar het echt om gaat: medemenselijkheid en solidariteit. 

Hoe nu verder?
Ik eindig dit project met nog meer vragen dan ik begon. De producten die ik overdraag zijn vooral voor de omgeving van mijn hoofdpersoon, want ik heb weinig met en voor haarzelf kunnen doen. Hopelijk wakkert dit het vuurtje aan wat veel voor haar zal betekenen. Ik vraag me af: 

• Zal de Verhalenbundel aangevuld en gebruikt worden en zorgen voor meer waardering voor elkaar?
• Gaan mijn hoofdpersoon en begeleiders meer betekenisvolle momenten tegemoet door het werken met de Activiteitenthermometer (een visueel signaleringsplan)?
• Wordt de Verbindingskaart een manier om beter met elkaar in contact te zijn en blijven?
• Kan de Voeldeken een middel van verbinding zijn met haar via elkaar?

Deze producten horen bij elkaar en kunnen door professionals, naasten én haarzelf worden uitgebreid. Ze kunnen bijdragen in hun zoektocht naar solidariteit, gedeelde waarden en plezier. Want ik geloof dat dit helpt om samen door moeilijke tijden komen en te blijven bouwen! 

Sanneke, november 2021