In de zorg voor mensen met een ernstige of matige verstandelijke beperking en moeilijk verstaanbaar gedrag is geregeld sprake van vastlopende situaties. Hoewel er veel specifieke methodieken en werkwijzen zijn ontwikkeld, en de zorgprofessionals ('insiders') vaak met veel doorzettingsvermogen te werk gaan, lukt het niet altijd om de mensen om wie het gaat ('hoofdpersonen') op een bevredigende manier te ondersteunen. Is het misschien tijd om iets geheel anders te proberen?
Is het misschien tijd om de kennis en vaardigheden van buitenstaanders te leren benutten? Om die vraag te onderzoeken vormden het Centrum voor Consulatie en Expertise samen met de Universiteit voor Humanistiek, VUmc Metamedica, 6 zorgaanbieders, opleidingen Social Work en Verpleegkunde en de AVG-opleiding vanaf 2019 een driejarig samenwerkingsverband: WAVE.
Verdeeld over 6 zorgaanbieders hebben 12 mensen zonder ervaring in de zorg – maar mét relevante kennis en ervaring op andere levensgebieden – als outsider-onderzoeker meegelopen, meegekeken en meegedacht. Gedurende het gehele proces hebben zij over hun observaties en ervaringen verslag uitgebracht aan de hoofdonderzoekers én deze ingebracht in de situatie van de verschillende hoofdpersonen. Deze langdurige samenwerking en uitwisseling tussen in- en outsiders met verwanten en de hoofdonderzoekers heeft veel opgeleverd. De outsiders hebben dit omgezet in zogeheten eindproducten. Daarnaast heeft de community of practice een leermodule en een expositie ontwikkeld. Ook wetenschappelijke publicaties zullen nog volgen.
De grote vraag was natuurlijk: wat zou deze langdurige samenwerking en uitwisseling tussen in- en outsiders opleveren? Zou er iets van de kennis en vaardigheden van de outsider-onderzoekers ingeweven worden in de casus, waardoor de kwaliteit van leven van de 13 hoofdpersonen zou verbeteren? En hoe kunnen we hetgeen we van WAVE leerden benutten in andere zorgsettingen en in het onderwijs?
Miranda Besters (Teamleider bij ASVZ en betrokken bij hoofdpersoon Casper)
"Ik heb 27 jaar ervaring als begeleider in de gehandicaptenzorg en ben sinds kort werkzaam als teamleider. Als persoonlijk begeleider was ik betrokken bij Project WAVE rondom de hoofdpersoon Casper en outsider-onderzoeker Mark. Deze periode is zeer waardevol geweest voor het team en voor mijn eigen professionaliteit. Het belangrijkste wat ik van outsider-onderzoeker Mark heb meegekregen is de oprechte verwondering die hij had richting Casper, maar ook zeker richting het team. We nemen ons werk vaak voor lief, terwijl stil kunnen staan bij hoe bijzonder het werk is, is ook van groot belang. Blijf je verwonderen."
Vanwege deze positieve ervaringen vindt Miranda het een goed initiatief dat project WAVE een vervolg krijgt. Ze vindt het ook passend dat in de voortzetting meer aandacht is voor de begeleiders in de complexe zorg.
"Ik gun het begeleiders dat ze meer zouden kunnen meekijken en meedenken met elkaar in het werk. De ruimte nemen om verwonderende vragen te blijven stellen aan elkaar om zo je collega te ondersteunen in het werk." Dit zou volgens Miranda binnen eigen teams/organisaties kunnen, maar ook doordat begeleiders meekijken buiten hun organisatie. Daarnaast hoeft dit niet enkel te gaan over complexe zaken, maar zijn ook andere inspirerende zaken belangrijk om te delen.
Kortom: mooi om hier gezamenlijk tijd voor te maken en een passend vervolg eraan te geven. Dat verdient de begeleider en de cliënt in de complexe zorg!
WAVE25 september 2023 - Aantal reacties: 0
Wat hebben begeleiders concreet nodig aan kennis en kunde om hun werk goed te kunnen uitvoeren? Hoe kunnen we dit met elkaar gaan organiseren vanuit scholing/training? En hoe kunnen we de kracht van de outsidersblik bewaren? Dit zijn maar een paar van de vele vragen die we in Project WAVE – Het vervolg de komende jaren willen onderzoeken, - vanuit de gedachte om mensen in de complexe zorg de allerbeste zorg te bieden. Hiervoor krijgt de Beroepsvereniging van Professional in Sociaal Werk (BPSW) tot 2026 subsidie van het ministerie van VWS.
WAVE20 september 2023 - Aantal reacties: 0
'Het is eigenlijk voor verpakkingen van taart bedoelt', zei Yolanda en schoof een vel karton naar me toe 'Je weet wel, van die gevouwen dozen'. De ene kant was bruin gewolkt als kraft papier en een beetje stroef, de ander kant glad en wit. 'Wat leuk', dacht ik 'ons boek wordt met de omslag ingepakt als een taartje voor bij de koffie.' Precies zo voelde de samenwerking met grafisch ontwerpster Yolanda Huntelaar gedurende het hele proces: alsof de inhoud van het boek over WAVE door haar de best mogelijke 'verpakking' kreeg.
WAVE18 september 2023 - Aantal reacties: 0
"Ik heb 27 jaar ervaring als begeleider in de gehandicaptenzorg en ben sinds kort werkzaam als teamleider. Als persoonlijk begeleider was ik betrokken bij Project WAVE rondom de hoofdpersoon Casper en outsider-onderzoeker Mark. Deze periode is zeer waardevol geweest voor het team en voor mijn eigen professionaliteit. Het belangrijkste wat ik van outsider-onderzoeker Mark heb meegekregen is de oprechte verwondering die hij had richting Casper, maar ook zeker richting het team.
