Nieuws - WAVE bij kennissessie zorgaanbieder

WAVE11 mei 2022

Kansen en uitdagingen

Zes zorgaanbieders zijn vanaf dag één bij Project WAVE betrokken. Twee jaar lang liepen de outsider-onderzoekers bij een van hun cliënten mee om. De outsiders verbonden zich aan de situatie en de betrokkenen door langdurig te observeren en mee te doen. En als ze daartoe gelegenheid waren, brachten zij ook hun eigen zienswijze en ideeën in. Gedurende het gehele proces hielden zij hun observaties en ervaringen bij. Aan het einde maakte iedere outsider-onderzoeker op basis van zijn of haar blik terug een ‘eindproduct’.

Outsider-onderzoeker Jan is twee jaar lang met Mark opgetrokken. Zijn eindproduct, het boek “Over Mark” is ontstaan in samenwerking met de zus, moeder en vader van Mark, en in samenspraak met Mark's begeleiders Yassine en Sandra, en hoofdonderzoeker Gustaaf. Tijdens een kennissessie bij de zorgaanbieder, waar Mark woont, werd zijn casus besproken voor de achtergrond van kennis die is opgedaan bij WAVE, de organisatiedynamieken van het CCE en de academische werkplaats SCORE. Kansen en uitdagingen werden door de deelnemers (opnieuw) geformuleerd.

KEN JE CLIËNT

Het is belangrijk om goed te weten wie de cliënt is. Dit geldt voor iedereen die met de cliënt werkt. Het gaat dan niet alleen om het dossier en de beeldvorming goed op orde hebben, maar er wordt ook waarde gehecht aan het levensverhaal en de voorgeschiedenis in zorg. Hiermee doen we recht aan wie de cliënt is en nemen we eerdere interventies serieus.

Het is van belang kritisch te blijven kijken naar feiten en voorzichtig te zijn met ervaringen doorgegeven van de ene aan de andere begeleider die een eigen leven gaan leiden. Verhalen hebben waarde, maar het is ook van belang goede diagnostiek te bedrijven ter onderbouwing van de beeldvorming.

EEN MENS VAN VLEES EN BLOED

Blijf de cliënt altijd zien als een mens van vlees en bloed die, net als wij allemaal, behoefte heeft aan liefde en veiligheid. Als we “vastlopen” moeten we niet loslaten en van de cliënt “een monster maken” maar “vasthouden” aan waar, hoe en bij wie hiertoe de sleutel kan liggen.

Het cartoonboekje over Mark wordt gezien als een heel goed voorbeeld, waarin we de cliënt zien als mens met zijn eigen verhalen, voorkeuren en persoonlijkheid. Dit zou een goede vorm kunnen zijn om de client zelf te laten vertellen wie hij is aan nieuwe medewerkers. Het is ook een vorm om de relatie aan te gaan. Zo’n boekje geeft medewerkers ook houvast en is makkelijker te raadplegen dan een zorgdossier op de computer.

MAAK KLEINE STAPPEN & VIER DE SUCCESSEN

Het kan helpend zijn het probleem kleiner proberen te maken om te komen tot concrete stappen. Het starten van begeleiding en activiteitenprogramma die heel direct, positief en zo eenvoudig mogelijk concreet aansluiten op de behoeften die we kennen bij de cliënt. “Maak het dagelijkse leven langs deze weg leuk” en  probeer weer positieve ervaringen op te doen met elkaar. En als een activiteit of een handeling goed heeft gewerkt, hoe klein het ook is, zie, deel en vier dit!

TAAL ONDER DE AANDACHT

Opvallend bleek hoe belangrijk taal is, bijvoorbeeld in hoe we situaties beschrijven. We spreken vaak over “deze cliënt zit in mijn pakket”, “deze casus”, medewerkers die de cliënt “draaien” of “staan op de cliënt”. Taal doet veel met hoe je naar de situatie kijkt. Alhoewel iedereen dit herkent, is het ook confronterend om uit de mond van derden te horen. Het is een onderwerp dat extra veel aandacht verdient en op de agenda gezet moet worden.

NABIJHEID

Nabijheid is essentieel, voor zowel client als medewerkers. Oprechte aandacht, erkenning voor wat er speelt. Ook voor de managers en gedragskundigen in de nabijheid van het team en de begeleiders in de nabijheid van de cliënt en zijn familie. Gedragskundigen en managers hebben nabijheid nodig van hun directe collega’s en leidinggevende. Mensen moeten zich gezien en gehoord voelen. Kijk open naar zowel de client als naar de professional en de familie. Ieders gevoel en mening mag er zijn. Als heel mens.

DIT DOEN WE SAMEN - JE STAAT ER NIET ALLEEN VOOR

Het is dus belangrijk dat betrokkenen voelen dat ze er niet alleen voor staan. Met elkaar, ook met de familie. Soms is dat ingewikkeld; zijn er veel emoties. Het vraagt een inspanning van alle betrokkenen. Het is niet makkelijk om aan te geven dat je vastloopt, om hulp te vragen; je stelt je kwetsbaar op. Met elkaar moeten we de veiligheid (blijven) creëren om dat te kunnen doen.

COMMUNITY OF PRACTICE

Het zou mooi zijn als begeleiders zich gevoed voelen door regelmatig contact met begeleiders van andere locaties of uit andere organisaties. Begeleide intervisie zou een goede vorm zijn. Het versterkt het gevoel van ergens bij horen en samen ontwikkelen. Een ander idee is het inzetten van meerdere community’s voor teams die met hetzelfde te maken hebben en waarin zij hun ervaringen kunnen delen en bespreken.