Nieuws - Startbijeenkomst WAVE & Het Onderwijs

WAVE01 oktober 2021

Leer studenten kennis én het belang van medemensenselijkheid

De outsiders hebben hun traject bijna allemaal afgerond maar Project WAVE gaat nog een jaar door. De afgelopen 2 jaren hebben we veel verslagen, blogs enz. verzameld. Het komende (3e ) jaar van het onderzoek willen we onder andere kijken wat we hiermee kunnen doen m.b.t. het onderwijs. Daarom vroegen we docenten en coördinatoren van de betrokken onderwijsinstellingen om met ons mee te denken.

Ter voorbereiding op deze ‘Startbijeenkomst WAVE & Onderwijs’ hebben we een heel klein deel van de genoemde stukken naar de deelnemers van de bijeenkomst gestuurd om met hun daarover in gesprek te gaan: Wat roept dit bij jullie op? Wat kunnen jullie hiermee? Wat kunnen we er volgens jullie met oog op het onderwijs mee doen? Met ons meegedacht hebben:

1. Elske van Oostaijen (docent pedagogiek, Hogeschool Arnhem Nijmegen),
2. Hanneke Kusters (Inhoudscoördinator Hogeschool Arnhem Nijmegen),
3. Jeroen Bos (Docent/Coördinator Minor Ethiek Hogeschool van Amsterdam),
4. Monica van den Bergh (Kerndocent HBO-Verpleegkunde Hogeschool Rotterdam),
5. Yvette Dijkxhoorn (Assistent Professor Clinical Child & Adolescent Studies Universiteit Leiden)

REACTIE OP DE STUKKEN VAN DE DEELNEMERS

• Het is interessant wat de outsiders ‘achterlaten’, de heel concrete dingen (puzzel bijv.). Het heeft 3 kanten: de outsider voelt zich nuttig/ betrokken, de begeleider krijgt nieuwe tools, de kwaliteit van leven van de hoofdpersoon verbetert.
• Het kan voor studenten interessant zijn om het perspectief van de outsiders te horen: wat tref je in de gehandicaptenzorg aan? De gehandicaptenzorg is er niet altijd goed in om zichzelf te profileren.
• Inclusie blijft hier niet alleen een woord.
• De Gehandicaptenzorg mag wat meer activistisch worden. Door jullie ervaring wordt het vak toegankelijker, er wordt meer ruimte gemaakt voor een andere visie. Het creatieve aspect is daarbij heel belangrijk.
• Studenten in jaar 3 vinden het directe contact met mensen met een handicap vaak ingewikkeld. Dat ligt meestal in het verdragen van onvermogen: niet alles is maakbaar, daar lopen ze op vast. Ze werken vanuit creativiteit maar in het werk komen ze een andere realiteit tegen: van alles moet, alles is op ontwikkeling gericht en in 6 weken moeten doelen bereikt.
• Er wordt in de managementlaag en in de maatschappij soms vergeten dat het om mensen gaat.
• Een outsider zegt: het is een kleine jongen in het lijf van een volwassene. Waarom hen dan niet zo benaderen? Dat is niet ingewikkeld. Het gaat niet over KENNIS maar over menselijke krachten in de omgang met de doelgroep.

WAT IS VOLGENS JULLIE DE MEEST PASSENDE MANIER OM HET BINNEN HET ONDERWIJS TE HEBBEN OVER DE DINGEN DIE WE DOOR EN IN WAVE OPMERKEN?

• Kennisdagen over de uitkomsten en inzichten van WAVE.
• Een minor is misschien niet de juiste weg: de kennis van WAVE moet in het 1e & 2e jaar geïntegreerd worden.
• Zo vroeg mogelijk basale kennis in zorgvakken onder de aandacht brengen.
• Het gaat er in het begin van de opleiding meer om dat je echt contact maakt met de doelgroep om te leren wat er nodig is. Theoretische kennis is heel belangrijk, maar die leer je heus wel.
• Het proces omdraaien: We schetsen in de opleiding nu eerst het totaal en dan gaan we ‘echt’ kijken. Dat moet andersom.
• Laat aan studenten zien wat je kan doen met heel menselijke dingen zoals humor, iemand aanhalen en op een heel menselijke manier op iemand reageren i.p.v. protocollen te volgen.
• Er zou veel meer kunnen gebeuren wat de boel een beetje ontregelt. Andere vormen van communicatie met de studenten.
• Het gaat ook over attitudevorming, proberen om hen géén trucjes te leren. En het gaat ook om het aanpassen van onze eigen attitude.
• Kijken wat er wel kan i.p.v. wat er niet kan volgens de regels.
• Op de universiteit wordt bij pedagogiek duidelijk aangegeven dat praktijkervaringen achterblijven en dat het essentieel is om in het vak te gaan werken – maar bijna niemand kiest voor de gehandicaptenzorg. Dat zou een move mogen krijgen. Je moet situaties en mensen echt meegemaakt hebben om er iets over te zeggen of om later begeleiders aan te sturen.
• Als hoogopgeleide laat je altijd je professionele radar draaien maar je moet het leren vertalen naar iets wat past bij diegene die voor je staat. Hierin kan WAVE iets betekenen: verbinding maken tussen de verschillende disciplines en opleidingsniveaus door het punt van medemenselijkheid.

WAT KUNNEN WE CONCREET DOEN MET DE UITKOMSTEN DIE ER TOT NU TOE LIGGEN M.B.T. HET ONDERWIJS?

• De outsiders geven een stem aan deze groep mensen. Laat hen in de les komen en de studenten laten ervaren wat het doet.
• Meer samenwerking met docenten: de docenten met de outsiders kennis laten maken ter deskundigheidsbevordering.
• Outsiders mee laten kijken hoe wij in het onderwijs ons vak vorm geven, in welke kokers wíj als docenten denken.
• Studenten hebben de ruimte nodig om te kunnen experimenteren met het contact en de ontmoeting.
• Er is veel vraag naar mensen in de gehandicaptenzorg en je kan er als student ook op een laagdrempelige manier (buddy, vrijwilliger) kennis mee maken.
• Het contact van studenten met de sector moet op een duurzame manier gebeuren (niet één keer maar regelmatig).
• Het is ook waardevol om een stage te gebruiken om kennis te kunnen maken i.p.v. werk te kunnen verrichten.

HOE PAK JE DE ONTREGELING AAN? HOE SPANNEND MAG EEN LES WORDEN EN HOE GA JE ERMEE OM ALS HET (TE) CONFRONTEREND WORDT? 

• Je kan niet alles dicht timmeren.
• Na de les nog paraat staan voor studenten. Dat hoort bij het vak, we zijn bezig met mensen zich laten ontwikkelen.
• Je moet als student je eigenheid leren omarmen, zicht krijgen op wie je zelf bent om van meerwaarde te zijn.
• Ervaringsdeskundigheid is heel belangrijk: iedereen is ook een mens met eigen ervaring en inbreng. Laat mensen dingen ervaren i.p.v. alleen maar leren.

De 12 outsider-onderzoeker maken allemaal een 'eindproduct' waarvan we een expositie willen maken. De reactie daarop was heel positief: "De expositie willen we heel graag op de HvA hebben!", "Het zou mooi in een themadag in jaar 3 passen", "Ik zal erop inzetten dat studenten er een studie punt voor krijgen als ze naar de expositie gaan kijken."

Deze eerste bijeenkomst met docenten en coördinatoren was veelbelovend en wordt vervolgt!